Verbeteren watersystemen Oldelamer-Nijelamer

Doelen van het project

Werken aan een duurzame en klimaatbestendige waterhuishouding

Het is de bedoeling dat er in gebied Oldelamer-Nijelamer (de polders De Ontginning, Auke Algra en Boelstrapolder) een duurzame en klimaatbestendige waterhuishouding komt. Dat doen we door het verbreden van watergangen (in totaal 9,7 kilometer). Hierdoor kunnen we ons onderhoud aanpassen. Zo voldoen we aan de doelen van de Europese Kaderrichtlijn Water: het verbeteren van de waterkwaliteit en de ecologie. In deze richtlijn staan afspraken die ervoor moeten zorgen dat uiterlijk in 2027 het water in alle Europese landen voldoende schoon en gezond is. Ook zorgen de verruimde watergangen voor meer waterberging en een betere wateraanvoer.

Aanleg onderwatertaluds

De aan te pakken watergangen worden verbreed voor een goede wateraan- en  -afvoer. Tegelijkertijd bieden we meer ruimte aan het waterleven. Hierdoor ontstaat een geschikter leefgebied voor waterplanten en -dieren. Bovendien groeit waterriet beter in luwe oevers. Dit zuivert het water. Hiermee voldoen we aan doelstellingen van de Europese Kaderrichtlijn Water.

In onderstaande afbeeldingen geven we een indruk hoe de aangepaste hoofdwateren eruit zien na realisatie van het project.

Dwarsdoorsnede van een hoofdwatergang met bestaand profiel (zwarte lijn) en toekomstig, integraal leggerprofiel:

Klik op de afbeelding voor een vergroting. 

Voorbeeld van een sloot in de zomer met aan beide kanten begroeiing:

Klik op de afbeeldingen voor een vergroting.

Voorbeelden van een sloot in het najaar met aan één kant begroeiing:

Klik op de afbeeldingen voor een vergroting.

Minder intensief onderhoud

Door de verbreding van de watergangen kunnen we deze op een manier onderhouden die meer recht doet aan de waterkwaliteit en het waterleven. Dat betekent dat waterplanten bij het jaarlijkse onderhoud aan één kant (over 25 procent van de waterbreedte) van de watergang blijven staan. Dit verbetert ook het leefgebied voor planten en dieren, de biodiversiteit en de waterkwaliteit.

Definitief projectplan 

Ons dagelijks bestuur heeft op 21 februari 2023 het projectplan 'aanpassen watersystemen Oldelamer-Nijelamer' vastgesteld, met inachtneming van de ingediende zienswijzen. Het projectplan en de bijbehorende stukken lagen vanaf 24 februari tot en met 6 april 2023 ter inzage via ons elektronische waterschapsblad op overheid.nl. 

In deze bekendmaking kunt u de stukken bij het projectplan inzien door in de linkerkolom onder ‘externe bijlagen’ te klikken op de bijlagen. De antwoorden op de zienswijzen staan vermeld in de antwoordnota.

Hoe zag de procedure projectplan er tot dusver uit?

In het door Wetterskip Fryslân opgestelde projectplan staan alle uit te voeren maatregelen per watergang in bemalingsgebied Oldelamer-Nijelamer beschreven. Het ontwerp-projectplan heeft van 10 oktober tot 22 november 2022 ter inzage gelegen. Er zijn op het ontwerp-projectplan 23 zienswijzen ingediend.

Ons dagelijks bestuur heeft op 21 februari 2023 het projectplan 'aanpassen watersystemen Oldelamer-Nijelamer' vastgesteld met inachtneming van de ingediende zienswijzen. Het projectplan en de bijbehorende stukken lagen van 24 februari tot en met 6 april 2023 ter inzage via ons elektronische waterschapsblad op overheid.nl.

Uitspraak rechtbank

Tegen het besluit van het dagelijks bestuur is door zes indieners beroep aangetekend. Op 20 juni 2023 vond hierover de zitting van de rechtbank plaats. Op 5 oktober 2023 heeft de rechtbank Noord-Nederland in Groningen uitspraak gedaan. De rechtbank heeft alle beroepen ongegrond verklaard.

Tegen de uitspraak van de rechtbank kon door belanghebbenden en het bestuursorgaan nog hoger beroep worden ingesteld. Door drie belanghebbenden is bij de afdeling bestuursrechtzaak van de Raad van State in Den Haag hoger beroep aangetekend. De datum van behandeling van dit hoger beroep is nog niet bekend. 

Tot nu toe hebben we gewacht met de uitvoering van het project, omdat we eerst de uitspraak van de Raad van State wilden afwachten. Er is nog geen zicht op een zittingsdatum dat het hoger beroep wordt behandeld. Daarom hebben we besloten om najaar 2024 het project voor te bereiden (aanbesteding van het werk). Zodat we in 2025 kunnen starten met de uitvoering. Langer uitstel van het project vinden wij niet wenselijk vanwege onze wettelijke verplichtingen.

Het besluit van Wetterskip Fryslân en de uitspraak van de rechtbank Noord-Nederland geven recht tot het uitvoeren van de werkzaamheden.

We nemen graag weer contact op met de grondeigenaren

We willen het project graag in goede samenwerking met de betrokken grondeigenaren uitvoeren. Voordat we tot uitvoering overgaan willen we graag de voorstellen voor schadevergoedingen omzetten naar overeenkomsten. Met een aantal eigenaren zijn al overeenkomsten gesloten, maar er liggen ook voorstellen die nog niet zijn omgezet in een overeenkomst.

Wij namen najaar 2024 weer contact op met de eigenaren met wie nog geen overeenstemming is bereikt over de uitvoering. Omdat het project vertraging heeft opgelopen, actualiseerden we de eerder gedane voorstellen. De eigenaren met wie al een overeenkomst is gesloten informeerden wij ook najaar 2024 persoonlijk over de actualisatie van eerder afgesproken schadevergoedingen.

We stuurden 4 februari 2025 een brief naar de grondeigenaren waarin we aankondigden dat de uitvoering van dit project medio februari 2025 start. Voordat de verbredings- en overige werkzaamheden (zoals de aanleg van stuwen en dammen) op de grond van een eigenaar starten, maken we een afspraak met de betrokken eigenaar om de werkzaamheden door te spreken. Bij deze gesprekken zijn aanwezig een toezichthouder van PlannIng, een uitvoerder van aannemer Van der Meer en een vertegenwoordiger van Wetterskip Fryslân.

Wat doen we als er geen overeenstemming wordt bereikt?

Als er geen overeenstemming wordt bereikt over de geactualiseerde voorstellen, en er dus geen toestemming voor de werkzaamheden wordt gegeven, dan gaan wij op grond van artikel 5.24 van de Waterwet een ‘voornemen gedoogplicht’ opleggen. Dit ontwerp-besluit sturen we in een afzonderlijke brief toe aan de betrokken grondeigenaren.

Tegen dit voornemen tot het opleggen van het gedoogbesluit kan binnen zes weken een zienswijze worden ingediend. Op basis van de mogelijk ingediende zienswijze zal het waterschap een definitief besluit nemen. Als er geen zienswijze wordt ingediend, dan wordt het gedoogbesluit definitief. Met dit gedoogbesluit kunnen wij ook zonder toestemming van de eigenaar of andere rechthebbende van grond de werkzaamheden uit het projectplan uitvoeren. De gedoogplicht wordt opgelegd bij individuele beschikking. De beschikking moet tenminste twee weken voor aanvang van de werkzaamheden worden bekendgemaakt aan de rechthebbenden (spoedeisende gevallen uitgezonderd). Tegen de beschikking staat bezwaar en eventueel later beroep open.

Hoe verhouden de voorstellen uit het voortraject zich tot het projectplan?

Voor het waterschap zijn de maatregelen, zoals beschreven in het projectplan, het uitgangspunt. De voorstellen aan de betreffende eigenaren gaan over het compenseren van de geleden schade als gevolg van de maatregelen. Het voorstel valt juridisch onder de schadevergoedingsregeling waterstaatswerken. Als het minnelijk overleg over de schadevergoeding en het gebruik van de grond niet tot overeenstemming leidt, wordt de schade op verzoek vastgesteld bij afzonderlijk Awb-nadeelcompensatiebesluit.

Wat is er tot dusver gedaan?

De uit te voeren werkzaamheden zijn omschreven in een werkomschrijving (bestek). Via een aanbestedingsprocedure selecteerden we een aannemer die het werk gaat uitvoeren. 

• Van april 2024 tot nu: wachten op zittingsdatum Raad van State. Er zijn bij de Raad van State achterstanden en een verwachte datum of periode is niet aan te geven. Tijdens de wachtperiode voeren we overleg met grondeigenaren om voorstellen om te zetten naar overeenkomsten.
• 19 september 2024: brief verstuurd naar de betrokken grondeigenaren met daarin de aankondiging van de voorbereidingen voor de uitvoering van het project en dat we in het najaar van 2024 weer contact opnemen met de grondeigenaren. 
• Najaar 2024: aanbesteding van het werk.
• 4 februari 2025: brief verstuurd naar de betrokken grondeigenaren met daarin de aankondiging dat de uitvoering van het project start. 

Wat staat er op de planning (onder voorbehoud)?

• Vanaf medio februari 2025: start werkzaamheden die bestaan uit het baggeren van de watergangen in combinatie met het profileren en verbreden van de watergangen en bijbehorende werkzaamheden (zoals de aanleg van stuwen en dammen). Voordat we starten met het verbreden van de watergangen, baggeren we deze eerst. Dit baggeren is regulier onderhoud en maakt geen deel uit van de verbredingswerkzaamheden, zoals aangegeven in het projectplan. Vorig jaar zijn alle overige baggerwerkzaamheden in deze regio al uitgevoerd. De baggerwerkzaamheden starten vanaf 10 februari 2025.

Wie voeren het werk uit?

Aannemer Cnossen Infra BV uit Sneek voert het werk in opdracht van Wetterskip Fryslân uit. Onderaannemer voor de uitvoering is Grondverzet- en aannemingsbedrijf van der Meer BV uit Scharnegoutum. Ingenieursbureau PLANN ingenieurs verzorgt directie en toezicht in opdracht van ons.