Friese meren klaar voor de toekomst (2)
We hebben al veel gedaan aan het watersysteem in Fryslân. Maar we zijn er nog niet. Dit project komt voort uit de Europese Kaderrichtlijn Water. In deze richtlijn staan afspraken die ervoor moeten zorgen dat uiterlijk in 2027 het water in alle Europese landen voldoende schoon en gezond is. Dit doel geldt ook voor de wateren van het project 'natuurvriendelijke oevers Friese meren 2'. We verwachten dat de uitvoering van het werk in 2023 start en voor het broedseizoen 2024 klaar is.
Op deze pagina
[[ toc ]]Doel van het project
Met het creëren van luwe, ondiepe waterzones ontstaat meer waterberging voor de Friese boezem (stelsel van meren, kanalen en vaarten) en verbeteren we de ecologische waterkwaliteit. Hierdoor ontstaat er een geschikter leefgebied voor waterplanten, waterriet, vissen en overige waterdieren. We maken de wateren natuurvriendelijk. Zo houden we het water schoon en is de streek beter beschermd tegen wateroverlast.
Voorbeeld van een luwe, ondiepe waterzone.
Meer biodiversiteit
Het onderhoud wordt maatwerk, met een permanent en ecologisch goed leefgebied voor waterleven als uitgangspunt. De waterzones vormen de overgang van water naar de droge oever en geven ruimte aan libellen, reptielen en andere dieren. Voor vissen is het een goede plek om te schuilen en te paaien. Als de waterplanten zich goed ontwikkelen, neemt de biodiversiteit (de verscheidenheid aan planten- en dierensoorten) verder toe.
Friese meren klaar voor de toekomst
Het project 'natuurvriendelijke oevers Friese meren 2' levert minimaal 9 hectare (bij voorkeur meer hectares) luwe, ondiepe waterzones op. De volgende zeven meren hebben we aangewezen als 'kansrijk':
- Sondeler Leien bij Sondel.
- Djippe Sleat, Weisleat en Idzegeaster Poel bij Heeg.
- Sitebuorster Ie, Wide Ie en Modderige Bol bij Grou.
Dit project is een vervolg op het project 'natuurvriendelijke oevers Friese meren 1' waarbij we in totaal 7,5 hectare luwe, ondiepe waterzones langs vier Friese meren hebben aangelegd.
Waar willen we aan de slag?
Op de onderstaande drie kaarten hebben we in lichtgroen ingetekend waar we bij de zeven Friese meren luwe, ondiepe waterzones willen aanleggen:
Kaarten van de zeven Friese meren waar we luwe, ondiepe waterzones (in lichtgroen ingetekend) willen aanleggen. Klik op de afbeelding voor een vergroting.
Rekening houden met natuur en duurzaamheid
Bij de werkzaamheden houden we zoveel mogelijk rekening met de natuur. We werken volgens de regels voor flora en fauna, zoals werken buiten het broedseizoen. Waar nodig, werken we volgens de voorwaarden van een ontheffing van de Natuurbeschermingswet met ecologische begeleiding. Voor de duurzaamheid verwerken we de grond zoveel mogelijk in de nabije omgeving. We werken vooral vanaf het water. Hierdoor blijft het grondtransport over de weg tot een minimum beperkt.
Wat hebben we tot nu toe gedaan?
- Eind 2020 startten we met het inventariseren van kansrijke gebieden. We gingen met terreinbeheerders en grondeigenaren in gesprek hoe we onze maatschappelijke opdracht het beste kunnen realiseren. En we probeerden tot goede afspraken te komen. Op basis van de uitkomsten van de gesprekken, hebben we zes meren aangewezen als 'kansrijk' (zie onder het kopje 'Friese meren klaar voor de toekomst'). Er is ook een aantal locaties afgevallen, omdat hier de aanleg van een luwe, ondiepe waterzone niet past bij de huidige (natuur)waarde(n).
- In de loop van 2021 vroegen we bij het Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling een subsidie aan voor de aanleg van natuurvriendelijke oevers op de kansrijke locaties. Deze POP3-subsidie is eind 2021 toegekend. Daarmee zijn de voorbereidingen voor het project ‘natuurvriendelijke Friese meren 2’ officieel gestart.
Als het nodig is, stellen we de plannen bij en maken we hier duidelijke afspraken over.
Planning (onder voorbehoud)
Voor de voorbereiding van het werk vragen we ondersteuning van een adviesbureau. Deze diensten kopen we in via een Europese aanbesteding. Onze voorlopige planning is als volgt:
- Begin januari 2022: start aanbesteding adviesbureau.
- Voorjaar 2022: start bureau- en veldonderzoeken en eerste ontwerpfase.
- Voor zomervakantie 2022: bespreken van het voorontwerp met de betrokkenen.
- Eind 2022: het bestek en de tekeningen zijn klaar voor de aanbesteding, waarin we de aannemer die het project gaat uitvoeren selecteren.
- 2023/begin 2024: uitvoering werkzaamheden.
- Voor broedseizoen 2024: oplevering werk.
De eerste flora- en fauna-inventarisatie is inmiddels afgerond. Op basis van de resultaten worden de vervolgonderzoeken uitgevoerd. We willen namelijk zo snel mogelijk de mogelijke obstakels op het gebied van flora en fauna in beeld krijgen.
Kosten
De totale kosten voor het project bedragen 1,75 miljoen euro. Het project is gefinancierd door ons en het Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling (POP3).
Website Europese Commissie plattelandsontwikkeling