Polder Himpensermar: inrichting als waterberging

We gaat vanaf 1 september 2025 aan de slag met de inrichting van de polder Himpensermar onder Leeuwarden als waterberging. Door klimaatverandering krijgen we steeds vaker te maken met extreme neerslag. Door de polder opnieuw in te richten kunnen we deze in extreem natte perioden als tijdelijke waterberging inzetten. 

Op deze pagina

[[ toc ]]

Waar nemen we welke maatregelen?

Op de onderstaande kaart staat het werkgebied van dit project aangegeven en de maatregelen die we willen nemen in polder Himpensermar. 

Kaart projectgebied en maatregelen inrichting waterberging polder Himpensermar.jpg

Klik op de afbeelding voor een vergroting. 

Project opgesplitst in vier deeltrajecten

Omdat de inrichting van de polder Himpensermar uit onderdelen met verschillende doorlooptijden bestaat, hebben we besloten het project op te knippen in vier deeltrajecten. Deze trajecten hebben elk een eigen planning qua voorbereiding en uitvoering.

Wat is de huidige stand van zaken?

Hieronder geven we per deeltraject de stand van zaken (juli 2025) aan:

Deeltraject 1: inrichten  van de polder als waterberging

  • Het verbeteren van dammen en duikers in de polder voeren we samen met de aanleg van de waterin- en -uitlaat uit. Dit wordt nog verder voorbereid en aanbesteed en nemen we mee in het bestek voor deeltraject 4.
  • De gemeente Leeuwarden heeft de vergunning voor een buitenplanse omgevingsplanactiviteit (BOPA) verleend voor de inzet van de polder als waterberging.

Deeltraject 2: onderhoud/ophogen van de westelijke en noordelijke waterkering (polderdijk)

De hekken worden na het broedseizoen na 15 juli 2025 herplaatst op de kering. Dan is dit deeltraject klaar. 

Deeltraject 3: maatregelen rondom Restaurant Gasterij de Wâldwei (inclusief het onderhoud aan de noordelijke waterkering)

  • Het hoofdlijnenakkoord is uitgewerkt tot een definitief ontwerp. Hiervoor zijn de vergunningen aangevraagd. Het ontwerp is voorgelegd aan onder andere Hûs en Hiem en de afdeling monumenten van de gemeente voor de vergunningen. Er is daarna nog een aantal wensen en eisen doorgevoerd in het ontwerp. Daarna is er een positief besluit gekomen op het ontwerp.
  • Aannemer Knipscheer werkt voor aanstaande september de tekeningen verder uit naar een uitvoeringsontwerp.
  • Door de werkzaamheden is Restaurant Gasterij de Wâldwei in de maanden september tot en met november 2025 gesloten voor bezoekers. Het grootste deel van de werkzaamheden wordt in die maanden op het erf gerealiseerd.
  • We beginnen in september met het kappen van de bomen aan de zuid- en noordkant van de Gasterij. Deze bomen moeten in verband met de aanleg van de keringen wijken. Na de aanleg van de keringen worden er nieuwe bomen geplant.
  • Bij Restaurant Gasterij de Wâldwei komt aan de zuidkant een nieuwe waterkering. Hierbij komt het restaurant op een soort terp aan de rand van de nieuwe waterberging te liggen en worden de tuin en het terras verhoogd.

Hieronder staan twee impressies van de nieuwe situatie:     

Impressie terrasuitbreiding Gasterij de Wâldwei.jpg

Klik op de afbeelding voor een vergroting. 

Impressie vogelvlucht Gasterij de Wâldwei.jpg

Klik op de afbeelding voor een vergroting.

  • We verwachten dat het grootste deel van de werkzaamheden voor december 2025 klaar is. De Gasterij gaat op 1 december 2025 weer open voor gasten. De eindafwerking gebeurt dan begin 2026.

Deeltraject 4: inrichten waterin- en -uitlaat aan de zuidkant op de locatie van de voormalige boerderij

  • Detaillering van de hydrologische berekeningen geven aanleiding om het voorlopige ontwerp van de waterinlaat aan te passen. Dit proces loopt nog.
  • Hoe we de polder bij een inzet als waterberging vullen met water en weer legen werken we verder uit. Aan de zuidkant van de polder zijn voorzieningen voor een tijdelijke pompopstelling nodig. Hoe dit verder vorm krijgt, werken we in de komende periode verder uit. Het resultaat bespreken we met de betrokken partijen.
  • Na akkoord van de betrokken partijen werken we het definitieve ontwerp verder technisch uit. Daarna doorlopen we de aanbestedingsprocedure voor dit deeltraject.

Wat hebben we tot nu toe gedaan?

  • December 2023: de natuurtoets (waterspitsmuis en heikikker) werd uitgevoerd en we dienden de aanvraag voor ontheffing om de werkzaamheden te mogen uitvoeren in bij provincie Fryslân. Ook werd na een succesvolle aanbesteding onder ingenieursdiensten ingenieursbureau Antea Group geselecteerd en opdracht verleend.
  • Januari/februari 2024: ingenieursbureau Antea Group startte met het uitwerken van de schetsontwerpen. Zij onderzochten eerst de mogelijkheden en de keuze van de ontwerpen voor de nieuwe waterin- en -uitlaat en keringen. Hierbij hielden ze rekening met de gestelde eisen.
  • Januari/februari 2024: aannemer Van der Meer baggerde de westelijke ringvaart. De bagger droogt naast de vaart een seizoen lang in. De bagger willen we later gebruiken bij het onderhoudswerk aan de kering.
  • Voorjaar 2024: persoonlijke overleggen over de varianten en gezamenlijk overleg met de direct betrokkenen over het voorkeursontwerp. 
  • Najaar 2024: het ontwerp werd op hoofdlijnen vastgesteld en de planologische procedures startten. Het ontwerp voor de erfsituatie van Gasterij de Wâldwei werd met het bouwteam uitgewerkt en de aanbesteding van deeltraject 2 werd afgerond.
  • Januari 2025: start uitvoering deeltraject 2 (onderhoud/ophogen van de westelijke en noordelijke waterkering).

Planning (onder voorbehoud)

De planning van de start van de werkzaamheden is naar verwachting als volgt:

  • Na broedseizoen, vanaf 15 juli 2025: hekken herplaatst op kering. Deeltraject 2 wordt hiermee afgerond.
  • 1 september 2025: start uitvoering deeltraject 3 (maatregelen Restaurant Gasterij de Wâldwei, inclusief het onderhoud aan de noordelijke waterkering).
  • 2026: start uitvoering deeltraject 1 (inrichten van de polder als waterberging).
  • 2026: start uitvoering deeltraject 4 (inrichten waterin- en  -uitlaat zuidkant).

Kosten

De totale kosten voor het project zijn geraamd op 2,6 miljoen euro. Van dit bedrag wordt maximaal 1,1 miljoen euro gefinancierd door de Europese Unie en de provincie Fryslân.

Logo EU Medegefinancierd door.jpg

provincie logo.png

Website Europese Commissie plattelandsontwikkeling