Polder Himpensermar: inrichting als waterberging

Waar nemen we welke maatregelen?

Op de onderstaande kaart staat het werkgebied van dit project aangegeven en de maatregelen die we willen nemen in polder Himpensermar. 

Klik op de afbeelding voor een vergroting. 

Project opgesplitst in vier deeltrajecten

Omdat de inrichting van de polder Himpensermar uit onderdelen met verschillende doorlooptijden bestaat, hebben we besloten het project op te knippen in vier deeltrajecten. Deze trajecten hebben elk een eigen planning qua voorbereiding en uitvoering.

Wat is de huidige stand van zaken?

Hieronder geven we per deeltraject de stand van zaken (januari 2025) aan:

Deeltraject 1: inrichten  van de polder als waterberging

• De ontheffing voor de Wet natuurbescherming is door provincie Fryslân in december 2024 verleend.
• In de polder hebben we de twee (hoofd)watergangen die van noord naar zuid lopen geïnventariseerd om eventuele maatregelen te bepalen.
• Het verbeteren van dammen en duikers in de polder voeren we samen met de aanleg van de waterinlaat uit.
• Bij de gemeente Leeuwarden is een aparte procedure gestart om de functie waterberging in het omgevingsplan vast te leggen. We bereiden hiervoor ook een leggerbesluit voor.  
• In december 2024 ontvingen we een positieve verleningsbeschikking van het Samenwerkingsverband Noord Nederland (SNN) voor een subsidie uit het GLB (gemeenschappelijk landbouwbeleid) voor plattelandsontwikkeling. Dat betekent dat dit project wordt medegefinancierd door de Europese Unie.

Deeltraject 2: onderhoud/ophogen van de westelijke en noordelijke waterkering (polderdijk)

• We hebben dit werk aanbesteed aan aannemer De Waard BV uit Zeewolde.
• Na het selecteren van de aannemer stemden we de uitvoering af met de pachters van de percelen direct naast de westelijke en noordelijke waterkering (oostkant van de molen).
• De werkzaamheden starten in januari 2025. We willen het werk voor het broedseizoen 2025 afronden.
• We maakten afspraken met de gemeente Leeuwarden over het gebruik van een partij grond/klei. Deze grond kunnen we goed gebruiken voor het onderhoud van de waterkering langs de westelijke ringvaart. We hebben de procedure aangepast om hierop te kunnen inspelen, ook omdat de grond dichtbij ligt. De grond komt uit de nieuwe woonwijk Unia aan de andere kant van de Wâldwei.
• We maakten afspraken met de wegbeheerder (gemeente Leeuwarden) over het transport van grond uit de woonwijk Unia en de te nemen maatregelen.
• Voor de aanvoer van de grond richten we aan de noordkant van de westelijke ringvaart een tijdelijke dam in, naast de afvoersloot van het gemaal.
• Bij het maken van de plannen bleek het gedeelte tussen de molen en Restaurant Gasterij de Wâldwei moeilijk te bereiken voor de aanvoer van grond. Daarom is dit gedeelte toegevoegd aan deeltraject 3.

Deeltraject 3: maatregelen rondom Restaurant Gasterij de Wâldwei (inclusief het onderhoud aan de noordelijke waterkering)

• Voor de waterkering op het erf aan de zuidkant van Gasterij de Wâldwei zijn we eind augustus/begin september 2024 met Staatsbosbeheer en de Gasterij een 'akkoord op hoofdlijnen' voor het voorlopige ontwerp overeengekomen.
• Er is voor dit deeltraject een bouwteam ingesteld. Hierbij is aannemer Knipscheer uit Heerenveen voorlopig geselecteerd als meest geschikte partij.
• De planning is dat we het hoofdlijnenakkoord in ongeveer 2 tot 3 maanden uitwerken naar een, voor alle partijen acceptabel definitief ontwerp. Met dit ontwerp gaan we de resterende procedures in.
• De procedures bestaan uit het vergunningentraject en de uitvoeringsplanning die we met onze bouwteampartner opstellen. Deze procedures starten eind januari 2025.

Deeltraject 4: inrichten waterin- en -uitlaat aan de zuidkant op de locatie van de voormalige boerderij

• Detaillering van de hydrologische berekeningen geven aanleiding om het voorlopige ontwerp van de waterinlaat aan te passen. Dit proces loopt nu.
• Hoe we de polder bij een inzet als waterberging vullen met water en weer legen werken we nu verder uit. Aan de zuidkant van de polder zijn voorzieningen voor een tijdelijke pompopstelling nodig. Hoe dit verder vorm krijgt, werken we in de komende periode verder uit. Het resultaat bespreken we met de betrokken partijen.
• Na akkoord van de betrokken partijen werken we het definitieve ontwerp verder technisch uit. Daarna doorlopen we de aanbestedingsprocedure voor dit deeltraject.

Wat hebben we tot nu toe gedaan?

• December 2023: de natuurtoets (waterspitsmuis en heikikker) werd uitgevoerd en we dienden de aanvraag voor ontheffing om de werkzaamheden te mogen uitvoeren in bij provincie Fryslân. Ook werd na een succesvolle aanbesteding onder ingenieursdiensten ingenieursbureau Antea Group geselecteerd en opdracht verleend.
• Januari/februari 2024: ingenieursbureau Antea Group startte met het uitwerken van de schetsontwerpen. Zij onderzochten eerst de mogelijkheden en de keuze van de ontwerpen voor de nieuwe waterin- en -uitlaat en keringen. Hierbij hielden ze rekening met de gestelde eisen.
• Januari/februari 2024: aannemer Van der Meer baggerde de westelijke ringvaart. De bagger droogt naast de vaart een seizoen lang in. De bagger willen we later gebruiken bij het onderhoudswerk aan de kering.
• Voorjaar 2024: persoonlijke overleggen over de varianten en gezamenlijk overleg met de direct betrokkenen over het voorkeursontwerp. 
• Najaar 2024: het ontwerp werd op hoofdlijnen vastgesteld en de planologische procedures startten. Het ontwerp voor de erfsituatie van Gasterij de Wâldwei werd met het bouwteam uitgewerkt en de aanbesteding van deeltraject 2 werd afgerond.

Met de perceeleigenaar Staatsbosbeheer onderzoeken we de mogelijkheden om werk met werk te maken.

Planning (onder voorbehoud)

De planning van de start van de werkzaamheden is naar verwachting als volgt:

• Januari 2025: start uitvoering deeltraject 2 (onderhoud/ophogen van de westelijke en noordelijke waterkering).
• Afronding voorbereiding in voorjaar 2025/uitvoering in 2025: deeltraject 3 (maatregelen Restaurant Gasterij de Wâldwei, inclusief onderhoud
  noordelijke waterkering).
• Na broedseizoen 2025: start uitvoering deeltraject 1 (inrichten van de polder als waterberging).
• Na broedseizoen 2025: start uitvoering deeltraject 4 (inrichten waterin- en  -uitlaat zuidkant).

Kosten

De totale kosten voor het project zijn geraamd op 2,6 miljoen euro. Van dit bedrag wordt maximaal 1,1 miljoen euro gefinancierd door de Europese Unie en de provincie Fryslân.

Website Europese Commissie plattelandsontwikkeling