Baggeren Klynsmafeart, Bânsleat en Heksleat

Wat houden de werkzaamheden in?

• We gingen in het najaar van 2023 aan de slag met baggeren in de Klynsmafeart, Bânsleat en Heksleat bij Echtenerbrug en Bantega. In totaal haalden we over bijna 5 kilometer slib uit de vaarten. Dat is goed voor de waterkwaliteit én zorgt ervoor dat het water beter doorstroomt. Op de kaart hieronder zie je welk deel we aanpakten (blauw gemarkeerd).
• We verwijderden in totaal ongeveer 25.000 kubieke meter bagger uit de vaarten.
• De baggerspecie slaan we tijdelijk (twee jaar) op in speciaal ingerichte weilanddepots ten noorden van het Krompad.
• De weilanddepots legden we eerder, in september 2023 aan, ten noorden van het Krompad (zie op onderstaande kaart de rode vierkantjes en de luchtfoto’s).
• De baggerwerkzaamheden vonden plaats in de maanden november 2023 tot en met maart 2024.

Waarom baggerden we de Klynsmafeart, Bânsleat en Heksleat?

Wetterkip Fryslân beheert de hoofdwateren in Fryslân, waaronder de Klynsmafeart, Bânsleat en Heksleat. De wateraanvoer en waterafvoer van de vaarten moet worden verbeterd om de inwoners in de toekomst te beschermen tegen wateroverlast. Voor een betere aan- en afvoer van het water vervangen we in het traject ter hoogte van de Bânsleat zeven duikers door nieuwe exemplaren met een grotere diameter.

Door het dieper maken van de vaarten verbetert niet alleen de doorstroming, maar ook de waterkwaliteit. En schoon en helder water is weer goed voor de flora en fauna. Ook zijn de vaarten na het baggeren weer diep genoeg voor onze maaiboot. Deze kleine boot verwijdert bij het jaarlijkse onderhoud riet en waterplanten uit de vaarten voor een goede doorstroming.  

Hoe baggerden we?

We baggerden met een baggerzuiger. De baggerzuiger pompte de baggerspecie vanaf het water door een kilometerslange drijvende leiding naar de tijdelijke weilanddepots ten noorden van het Krompad (zie voor de locatie de kaart hieronder en de luchtfoto’s).  

Waar baggerden?

Op de onderstaande kaart hebben we het gebaggerde traject (donkerblauwe lijn) en de locaties van de weilanddepots (rode vierkantjes) ingetekend. Onder de kaart zijn twee luchtfoto’s toegevoegd met de globale grenzen van de depots (oost- en westkant van de Klynsmafeart).

Kaart met het gebaggerde traject (blauwe lijn) en de locaties van de weilanddepots (rode  vierkantjes). Klik op de afbeelding voor een vergroting. 

Luchtfoto oostelijk weilanddepot. De witte lijn is de globale grens van het depot. Klik op de afbeelding voor een vergroting. 

Luchtfoto westelijk weilanddepot. De witte lijn is de glabale grens van het depot. Klik op de afbeelding voor een vergroting. 

Wat gebeurt er bij het baggeren?

Bagger is slib dat elk jaar ongeveer 1 tot 2 centimeter op de waterbodem aangroeit. Dit is een natuurlijk proces. De laag ontstaat bijvoorbeeld door afgestorven waterplanten en bladeren. Voor verbetering van de kwaliteit en een goede aan- en afvoer van het water is de baggerlaag verwijderd.

Bij de Klynsmafeart, Bânsleat en Heksleat deden of doen we het volgende:

• We legden voor de tijdelijke opslag van de bagger weilanddepots aan.
• Van de afgegraven teelaarde (vruchtbare bovengrond) maakten we een dijkje van maximaal 1,5 meter hoog om het depot heen. Zo kunnen we de bagger opslaan.
• We haalden in totaal circa 25.000 kubieke meter bagger uit de Klynsmafeart, Bânsleat en Heksleat over een lengte van bijna 5 kilometer.
• De baggerspecie werd met een baggerzuiger via drijvende leidingen naar de weilanddepots getransporteerd.
• Na de baggerwerkzaamheden werden, na het laten afstromen van het water uit het depot, de dijkjes afgegraven tot de hoogte van de baggerlaag.
• In voorjaar/zomer 2024 zetten we de bagger om en legden we de bagger op ruggen om het indrogen te bevorderen.
• In zomer/najaar 2024 zetten we de ingedroogde bagger nog een keer om, dit om het indrogen van het nog natte deel te bevorderen.
• In voorjaar/zomer 2025 maken we het perceel weer vlak en zaaien het in met gras. Als de weersomstandigheden tegenzitten, moeten we het vlakmaken en inzaaien uitstellen.

Overlast voor de omgeving

We kunnen enige hinder door werkzaamheden niet voorkomen. In het begin is een aantal weken zicht op bouwverkeer en machines en kan er enige geluidsoverlast ontstaan. Woningen en wegen blijven bereikbaar tijdens de uitvoering. Uiteraard proberen we de hinder zoveel mogelijk te beperken en de omgeving erop voor te bereiden.

We houden rekening met de natuur

Bij de werkzaamheden houden we zoveel mogelijk rekening met de natuur. We starten het werk na het broedseizoen, we houden ons aan de gedragscode flora en fauna voor waterschappen. Voor de aanleg van het depot is een natuurtoets uitgevoerd.

Planning werkzaamheden (onder voorbehoud):

• September 2023: aanleg weilanddepots.
• Oktober/november 2023: start baggerwerkzaamheden met baggerzuiger.
• Maart 2024: einde baggerwerkzaamheden met baggerzuiger.
• Voorjaar/zomer 2024: eerste keer omzetten bagger om het indrogen te bevorderen.
• Zomer/najaar 2024: de bagger wordt, zo nodig, nog een keer omgezet.
• Voorjaar/zomer 2025 of (als het tegenzit) najaar 2025: depot weer ingericht als weiland.

Vergunningsprocedures

Op verzoek van Wetterskip Fryslân zijn de weilanddepots bij de gemeente De Fryske Marren getoetst op mogelijke vergunningen. Het bleek dat voor de aanleg van de weilanddepots geen vergunning nodig is. Het verspreiden en verwerken van de baggerspecie in de weilanddepots is geregeld in het Besluit bodemkwaliteit.