Peilbesluit Friese boezem

De Friese boezem is het aaneengesloten stelsel van meren, kanalen en vaarten in Fryslân met een vast streefpeil van -52 cm N.A.P. Dit peil wordt door ons bestuur vastgelegd in een peilbesluit waarin de verschillende belangen van gebruikers van de Friese wateren worden afgewogen. 

Op deze pagina

[[ toc ]]
 

 

Het peilbesluit is opgesteld in overleg met vertegenwoordigers van landbouw, natuur, beroeps- en recreatievaart en de binnenwatervisserij. 

Met dit peilbesluit wordt:

  • Het peilbeheer voor de Friese boezem, de zomerpolders, de beheerste boezems en de vrij op de boezem afstromende gebieden voortgezet.
  • Het gemiddeld streefpeil wederom vastgesteld op 0,52 m –NAP.
  • De begrenzing van de boezem geactualiseerd en het beheer van de boezem beschreven.

Animatiefilmpje

Kijk in dit filmpje hoe het Friese boezemstelsel werkt en hoe de aan- en afvoer van water is geregeld.

Peilbesluit Friese boezem

Het peilbesluit met toelichting vind je op overheid.nl

Ecologisch peilbeheer Friese boezem

In het peilbesluit Friese boezem van 2021 is vastgelegd dat we tot eind 2026 als proef de gemiddelde waterstand tijdelijk kunnen verhogen. Dat kan in de periode van 15 februari tot en met 15 maart naar een peil tot 0,38 meter beneden NAP en in de periode 15 maart tot en met 15 mei tot 0,47 meter beneden NAP. 

De peilverhoging kan in een periode meerdere keren voorkomen en duurt enkele aaneengesloten dagen of weken. Een hoger boezempeil kan alleen als niet veel neerslag wordt verwacht en de spuimogelijkheden gunstig zijn.

Een ecologisch peilbeheer op de Friese boezem zorgt voor een meer geleidelijke overgang van land naar water en varieert op een meer natuurlijke manier met het winter- en zomerpeil. In de praktijk:

  • In periode tussen 15 februari en 15 maart: verhogen we waar mogelijk tijdelijk (een korte periode van enkele dagen of weken) het waterpeil op de Friese boezem naar 38 centimeter onder NAP.
  • In periode tussen 15 maart en 15 mei: verhogen we waar mogelijk tijdelijk (een korte periode van enkele dagen of weken) het waterpeil van de Friese boezem tot 47 centimeter onder NAP.
  • In periode tussen 1 augustus en 30 september: als de omstandigheden het toelaten verlagen we het waterpeil in de Friese boezem mogelijk tot 57 centimeter onder NAP. Op deze manier bootsen we de natuurlijke dynamiek na.
  • Zomerpolders: in de zomer zijn deze polders in gebruik als natuur- of landbouwgrond en in de winter staan deze polders vaak onder water. We stemmen de periode dat de zomerpolders onderdeel uitmaken van de boezem af met de natuurbeheerders. Zo ontstaat ook daar meer dynamiek

Tijdelijke peilverhogingen doen we alleen bij een gunstige weersvoorspelling, met weinig neerslag en geen harde wind. Zo kunnen we tijdens de peilverhoging de waterstanden goed beheersen en ontstaan er geen kritische situaties.

Meer ruimte voor natuur en schoon water

Door hogere winterpeilen en lagere zomerpeilen stimuleren we de rietgroei en verbetert de waterkwaliteit. Tussen de rietplanten wordt zwevend slib ingevangen en vastgehouden. Hierdoor wordt het water helderder en bereikt het zonlicht beter de bodem. Ook zuivert riet het water, omdat het voedingsstoffen aan het water onttrekt. Dat is goed voor waterplanten en -dieren en de bescherming van de oevers.

De begroeide waterzones bieden een schuilplaats voor vissen en andere waterorganismen. Ze zijn het leefgebied voor kleine waterdiertjes, kleine zoogdieren, moerasvogels, reptielen, amfibieën en andere watergebonden dieren.

Natuurlijke oeverbescherming

Door de ontwikkeling van rietgordels worden de oevers op een natuurlijke manier beschermd tegen afkalving. En dat betekent dat er minder harde oeverbeschoeiing nodig is.

We monitoren en evalueren

In deze proefperiode waarbij we het ecologisch peilbeheer als onderdeel van het dagelijks peilbeheer uitvoeren, houden we bij onder welke omstandigheden we dit peil toepassen. Maar ook de klachten die we krijgen over het afwijkende peil houden we bij.

Eind 2026 (na 5 jaar experimenteren) gaan we het ecologisch peilbeheer evalueren. De uitkomsten bepalen of we het ecologisch peilbeheer dan kunnen toepassen als vast onderdeel van het boezembeheer.

Kaart

Het peilbesluit voor de Friese boezem is vastgesteld door ons bestuur op 23 november 2021. Ons beheergebied kent veel peilbesluiten. Het peilbesluit Friese boezem is opgenomen in de kaart met alle vastgestelde peilbesluiten.