Nieuwe gemalen Elahuizen beschermen inwoners beter tegen wateroverlast

• geplaatst op 19 oktober 2023 om 16:26

Donderdagmiddag 19 oktober stelden ons dagelijks bestuurslid Gerben de Boer van Wetterskip Fryslân en de 9-jarige Sven Kuiper en Kees Dijkstra uit Elahuizen de gemalen officieel in werking tijdens een feestelijke bijeenkomst. Ook werd een informatiepaneel onthuld. Daarna konden de dorpsbewoners een kijkje nemen in gemaal Harich Elahuizen. De kinderen vermaakten zich met het onderzoeken van waterdiertjes.

Gemalen Harich Elahuizen en Groote Noordwolderpolder
Aannemer Schot B.V. startte begin november 2022 met de bouw van de nieuwe gemalen. De oude twee gemalen zijn gesloopt. De nieuwe gemalen bemalen de twee polders Harich-Elahuizen en Groote Noordwolderpolder tussen de dorpen Oudega, Elahuizen en Harich. Samen hebben de polders een oppervlakte van ongeveer 2350 hectare.

De gemalen bestaan uit een gebouw met daaronder een betonnen put. In beide putten zitten twee pompen. De beide gemalen kunnen samen per minuut 225 kubieke meter (225.000 liter) water verpompen. Dat is ongeveer 12 millimeter regen op een dag. Het water wordt via de nieuwe uitstroomput geloosd op de Nijegaastervaart, die weer onderdeel is van de Friese boezem (stelsel van meren, kanalen en vaarten).

‘Met de nieuwe gemalen kan Wetterskip Fryslân het water in beide polders beter op peil houden’, zegt dagelijks bestuurslid Gerben de Boer. ‘In perioden van extreme neerslag moet er meer water worden afgevoerd.’

Vispasseerbaar
Beide gemalen hebben visvriendelijke pompen en naast het terrein is een aparte vispassage aangelegd voor de vismigratie. Zo kunnen vissen ongeschonden van de polders naar de Friese boezem zwemmen en terug.

Faunatoren en otterfaciliteiten
Bij gemaal Harich Elahuizen hebben we een bijna 5 meter hoge faunatoren van duurzaam hout en meerdere otterfaciliteiten gebouwd. De faunatoren biedt een broed- en schuilplek aan allerlei kwetsbare soorten vogels, zoogdieren en insecten. Vooral vleermuizen, zwaluwen, mussen en allerlei soorten bijen profiteren van de faunatoren. Door klimaatverandering en verstedelijking komen deze soorten steeds vaker in de verdrukking, terwijl ze van levensbelang zijn voor onze leefomgeving.

De otter komt veelvuldig voor in dit gebied. Voor de otter hebben we onder andere een faunapassage aangelegd. Otters worden helaas maar al te vaak doodgereden. De faunapassage leidt otters (en andere diersoorten) veilig onder de Tsjerkewei door. Het terrein bij het gemaal hebben we kruidenrijk ingezaaid om de biodiversiteit te vergroten.

Stuwen gerenoveerd
De twee stuwen aan de Keamerlânswei zijn gerenoveerd en geautomatiseerd. We kunnen de stand van de kleppen van deze stuwen, waar het water overheen stroomt, op afstand regelen. Hiermee wordt het waterpeil, in zowel natte als droge perioden, beter beheerst en de wateroverlast voor met name de landbouw in het gebied beperkt.

1.000 gemalen
De gemalen Harich Elahuizen en Groote Noordwolderpolder maken deel uit van een netwerk van bijna 1.000 gemalen, 5.400 stuwen en ongeveer 5.000 inlaten in ons werkgebied. Die zorgen samen voor het gewenste waterpeil in sloten, kanalen en meren.