In deze update lees je over de resultaten van het waterbodemonderzoek, de onderzoeken naar het onderhoud en de waterkwaliteit, de eerste resultaten van de pilot bodemsanering op de vliegbasis, de bijeenkomst met agrariërs en het mogelijk onttrekkingsverbod.
updates Jelsumer Feart
- geplaatst op 31 juli 2025
In deze update lees je over het najaarsonderhoud en de ingediende motie voor een landelijk PFAS-verbod door de gemeente Leeuwarden.
In deze update lees je over de hoge PFAS-concentraties die we hebben gemeten in de sloot aan de westkant van het moestuincomplex Leeuwarderbos en het advies van GGD Fryslân om het water uit deze sloot niet te gebruiken. Uit eerder bodemonderzoek in opdracht van de gemeente bleek al dat gewassen van de moestuin zonder risico gegeten kunnen worden.
In deze update lees je de laatste stand van zaken van de sanering op het terrein van de vliegbasis Leeuwarden, over de resultaten van twee visonderzoeken en de nieuwe borden langs de Jelsumer en Lytse Feart.
In deze update lees je over de resultaten van het eierenonderzoek en wat perceeleigenaren in de omgeving van de Jelsumer Feart en Lytse Feart dit jaar moeten doen met het najaarsonderhoud (schonen) van sloten. Ook wordt de laatste stand van zaken van de onderzoeken van de waterkwaliteit en de waterbodem en de sanering op het terrein van de vliegbasis Leeuwarden gegeven.
In deze update lees je over de start van de pilot PFAS-sanering op het terrein van de vliegbasis Leeuwarden.
De PFOS-verontreiniging in de Jelsumer Feart roept veel vragen op, bijvoorbeeld over gezondheidsrisico’s en de mogelijke bron(nen) van deze vervuiling. Dat werd duidelijk tijdens de bewonersavond op 7 maart. Deze werd bezocht door 65 omwonenden. De gemeente Leeuwarden, GGD Fryslân en Wetterskip Fryslân gaven uitleg over de situatie en reageerden op vragen.
Wetterskip Fryslân gaat morgenochtend, dinsdagmorgen 12 maart 2024, in de wateren in en rondom de Jelsumer Feart voor de derde keer watermonsters nemen.
Vanaf maandag 15 april 2024 gaan we het aanvullende onderzoek naar de kwaliteit van de aanwezige sliblaag in het gebied rond de Jelsumer Feart en Lytse Feart uitbreiden. Medewerkers van Antea Group nemen dan twee weken lang monsters van de waterbodem van sloten aan de noord- en zuidkant van de Jelsumer Feart en enkele sloten aan de zuidkant van de vliegbasis. Deze watergangen staan in verbinding met de Jelsumer Feart en Lytse Feart waar eerder in het slib en in het water te hoge concentraties PFOS zijn aangetroffen.
Aangezien het gebruik van water uit de Jelsumer Feart en Lytse Feart kan leiden tot een hogere inname van PFOS (PFAS) dan de norm, heeft GGD Fryslân eerder geadviseerd om het water uit deze vaarten niet te gebruiken.
In deze update worden de resultaten van de waterkwaliteitsonderzoeken en die van de eerste fase van de aanvullende waterbodemonderzoeken (buiten het terrein van de vliegbasis) bekendgemaakt. Ook kondigen we het aanvullende onderzoek naar eieren van (hobby)kippen aan en geven we de stand van zaken van het bodem- en grondwateronderzoek.
In deze update lees je de resultaten van het rapport brononderzoek PFOS en PFAS in de Jelsumer Feart en het saneringsplan.
In de Jelsumer Feart is begin deze week een hoge concentratie PFOS vastgesteld. De mogelijke risico’s die dit met zich meebrengt voor de volksgezondheid en het dieren- en plantenleven zijn op dit moment niet precies bekend. Uit voorzorg raadt GGD Fryslân af het water te gebruiken.
Wetterskip Fryslân, gemeente Leeuwarden en GGD Fryslân doen onderzoek naar de omvang, de mogelijke bron(nen) en de risico’s van de vervuiling van Jelsumer Feart met PFOS. In deze update lees je de laatste stand van zaken.
Wij voeren op dit moment diverse onderzoeken uit naar de waterbodem en de waterkwaliteit van de Jelsumer Feart, Lytse Feart en omliggende watergangen. De gemeente Leeuwarden onderzoekt uit voorzorg de bodem en het grondwater op diverse locaties in de omgeving.
In deze update geven we de laatste stand van zaken over het eierenonderzoek en het bodem- en grondwateronderzoek. Ook maken we de resultaten van het laatste waterkwaliteitsonderzoek bekend en kondigen we tijdelijke maatregelen voor de wateraanvoer naar de polders aan.
In deze update lees je over de maatregelen voor wateraanvoer in de polders ten noorden van de Jelsumer Feart en Lytse Feart en blikken we kort terug op de bekendmaking van de vervuilingsbron.

Om een goede aan- en afvoer van het water te blijven garanderen, verwijderen (hekkelen) we op dit moment de begroeiing uit bepaalde sloten. Dit noemen we zomeronderhoud. Eind juli is het hekkelen naar verwachting klaar.
De bron van de te hoge concentraties PFOS/PFAS in de Jelsumer Feart bevindt zich op de militaire vliegbasis in Leeuwarden. Dat is de conclusie van het brononderzoek dat we afgelopen maart en april uitvoerden.