Baggeren Jislumer Feart en Ferwerter Feart

Wat houden de werkzaamheden in?

• We baggerden de Jislumer Feart en Ferwerter Feart over een totale lengte van bijna 7 kilometer. Het traject is op de onderstaand kaart aangegeven (blauwe lijn).
• We verwijderden in totaal ongeveer 60.000 kubieke meter bagger uit de vaarten.
• De baggerspecie slaan we tijdelijk (twee jaar) op in speciaal ingerichte weilanddepots (roodgearceerde vakken op onderstaande kaart).
• De weilanddepots legden we al eerder, in mei/juni/juli 2024 aan.
• De baggerwerkzaamheden vonden plaats vanaf begin augustus 2024 tot en met voorjaar 2025.

Waarom baggerden we de Ferwerter Feart en Jislumer Feart?

Wetterkip Fryslân beheert de hoofdwateren in Fryslân, waaronder de Jislumer Feart en Ferwerter Feart. Er werd gebaggerd om de wateraf- en  -aanvoer in stand te houden en de waterkwaliteit te verbeteren. De gemeente Noardeast-Fryslân droeg bij aan het bevaarbaar maken van de vaarten voor kleinere bootjes. Door het dieper maken van de vaarten verbetert niet alleen de doorstroming, maar ook de waterkwaliteit. En schoon en helder water is weer goed voor de flora en fauna. Ook zijn de vaarten na het baggeren weer diep genoeg voor de maaiboot die riet en waterplanten uit de vaart verwijdert. Met de gemeente Noardeast-Fryslân is afgesproken dat Wetterskip Fryslân de vaart in de toekomst op een diepte van minimaal 1 meter onderhoudt.

Na het baggeren zijn beide vaarten vanaf de Dokkumer Ie bevaarbaar voor kleine recreatiebootjes, kano’s en sups. Hiermee wordt tegemoet gekomen aan de wens van de gemeente Noardeast-Fryslân. 

Hoe baggerden we?

We baggerden met een baggerzuiger. De baggerzuiger pompte de baggerspecie vanaf het water door een kilometerslange drijvende leiding naar de tijdelijke weilanddepots ten noorden van de Patroanswei (zie voor de locatie de kaart hieronder) bij Hegebeintum.

Waar baggerden we?

Op de onderstaande kaart hebben we het gebaggerde traject (donkerblauwe lijn) en de locatie van de weilanddepots (rood gearceerde vlakken) ingetekend.

Kaart met het gebaggerde traject (blauwe lijn) en de locatie van de weilanddepots (rode vlakken). Klik op de afbeelding voor een vergroting.

Wat gebeurt er bij het baggeren?

Bagger is slib dat elk jaar ongeveer 1 tot 2 centimeter op de waterbodem aangroeit. Dit is een natuurlijk proces. De laag ontstaat bijvoorbeeld door afgestorven waterplanten en bladeren. Voor verbetering van de kwaliteit en een goede aan- en afvoer van het water werd de baggerlaag verwijderd.

Bij de Jislumer Feart en Ferwerter Feart deden of doen we het volgende:

• We legden voor de tijdelijke opslag van de bagger twee weilanddepots aan.
• Van de ongeveer 20 tot 30 centimeter dikke laag afgegraven teelaarde (vruchtbare bovengrond) maakten we een dijkje van maximaal 1,80 meter hoog om het depot heen. Zo kunnen we de bagger opslaan.
• We haalden in totaal circa 60.000 kubieke meter bagger uit de Jislumer Feart en Ferwerter Feart over een lengte van bijna 7 kilometer.
• De baggerspecie werd met een baggerzuiger via drijvende leidingen naar de weilanddepots getransporteerd en in de depots gespoten.
• Na de baggerwerkzaamheden werden, na het laten afstromen van het water uit het depot, de dijkjes afgegraven tot de hoogte van de baggerlaag.
• In najaar 2025 zetten we de bagger op ruggen (bulten) om het indrogen te bevorderen.
• In het voorjaar 2026 zetten we de ingedroogde bagger nog een keer om, dit om het indrogen van het nog natte deel te bevorderen.
• In het najaar 2026 maken we het perceel weer vlak en zaaien het in met gras. Als de weersomstandigheden tegenzitten, moeten we het vlakmaken en inzaaien uitstellen.

Overlast voor de omgeving

We kunnen enige hinder door werkzaamheden niet voorkomen. In het begin is een aantal weken zicht op bouwverkeer en machines en kan er enige geluidsoverlast ontstaan. Woningen en wegen blijven bereikbaar tijdens de uitvoering. Uiteraard proberen we de hinder zoveel mogelijk te beperken en de omgeving erop voor te bereiden.

We houden rekening met de natuur

Bij de werkzaamheden houden we zoveel mogelijk rekening met de natuur. We starten het werk nadat de eerste snede gras van het land is gehaald, we houden ons aan de gedragscode flora en fauna voor waterschappen. Voor de aanleg van het depot is een natuurtoets uitgevoerd.

Planning werkzaamheden (onder voorbehoud):

• Februari 2024: informatiebrief gestuurd naar 45 aanliggende grondeigenaren en woningen.
• Mei/juni/juli 2024: aanleg weilanddepots.
• Augustus 2024: start baggerwerkzaamheden met baggerzuiger.
• April/mei 2025: einde baggerwerkzaamheden met baggerzuiger.
• Najaar 2025: eerste keer omzetten bagger om het indrogen te bevorderen.
• Voorjaar 2026: de bagger wordt, zo nodig, nog een keer omgezet.
• Najaar 2026: depot weer ingericht als weiland. Overtollige grond wordt afgevoerd en toegepast voor de verbetering van de zeedijken. 

Vergunningsprocedures

Op verzoek van Wetterskip Fryslân zijn de weilanddepots bij de gemeente Noardeast-Fryslân getoetst op mogelijke vergunningen. Het bleek dat voor de aanleg van de weilanddepots alleen een ontgrondingsvergunning nodig is. Het verspreiden en verwerken van de baggerspecie in de weilanddepots is geregeld in het Besluit bodemkwaliteit.