Bouw circulair gemaal Kalverdijkje

We starten eind april 2023 met de bouw van het eerste circulaire gemaal van Fryslân. Het nieuwe gemaal Kalverdijkje bij sportpark Kalverdijkje in Leeuwarden wordt circulair gebouwd. Met de komst van het nieuwe gemaal Kalverdijkje houden de inwoners van de wijk Heegterp ook in de toekomst droge voeten. Het gemaal is naar verwachting medio 2023 klaar.

Waarom een nieuw gemaal?

Het nieuwe gemaal Kalverdijkje vervangt de twee oude, afgeschreven gemalen Schieringerweg en Tolhuis bij sportpark Kalverdijkje. De twee peilvakken (een begrensd gebied met een vastgesteld waterpeil) van de gemalen worden gecombineerd tot een groot peilvlak. Door het samenvoegen van de peilvakken kunnen we één nieuw gemaal, het Kalverdijkje, bouwen. Het nieuwe gemaal komt vlakbij het huidige gemaal Schieringerweg. Zo kunnen de oude gemalen tijdens de bouw van het nieuwe gemaal het gebied blijven bemalen. Daarna worden de oude gemalen gesloopt. 

Impressie gemaal Kalverdijkje

Een impressie van het nieuwe gemaal Kalverdijkje. Klik op de afbeelding voor een vergroting. 

Circulair bouwen

Bij circulair bouwen draait het om slim gebruik van grondstoffen, producten en goederen, waardoor deze oneindig kunnen worden hergebruikt. Een circulaire werkwijze heeft als doel om afval te gebruiken als grondstof voor de nieuwe producten. Door circulair te werken, hoeven geen nieuwe natuurlijke bronnen gebruikt te worden en vermindert de CO2-uitstoot. Hierbij keken we naar de hele keten, dus niet alleen naar materialen. Dat betekent van het ontwerp tot de realisatie van het gemaal.

Bij circulair bouwen komt veel kijken. Zo wordt bij gemaal Kalverdijkje zoveel mogelijk gebruik gemaakt van natuurlijke en herbruikbare bronnen (materialen). Materialen worden zo efficiënt mogelijk toegepast en het bouwwerk heeft een lange levensduur. De gebruikte materialen kunnen bij een eventuele sloop van het gemaal weer worden hergebruikt.

Dwarsdoorsnede gemaal Kalverdijkje

Een doorsnede van het gemaal Kalverdijkje. Klik op de afbeelding voor een vergroting. 

Nieuwe werkwijze

In de voorbereiding van dit project trokken we samen op met ingenieursbureau Arcadis en aannemer Dura Vermeer. Samen zijn ideeën opgedaan en keuzes gemaakt voor de bouw van het circulaire gemaal. Gemaal Kalverdijkje is met een capaciteit van zeven kubieke meter per minuut geen fors gemaal. We gaan de opgedane kennis uit dit innovatieve project gebruiken voor de bouw van toekomstige bouwwerken.

Keuze van materialen

Het duurzame en circulaire gemaal Kalverdijkje voldoet aan alle eisen uit deze tijd. Voor de bouw worden zoveel mogelijk tweedehands elementen van gerenoveerde  of gesloopte bouwwerken hergebruikt. Zoals grasbetontegels, betonplaten, stalen damwanden en een persleiding. Daarnaast wordt in het gemaal duurzaam ECO100 beton toegepast. De toepassing van dit beton, zonder cement, zorgt voor een CO2-besparing  van ruim 50 procent in vergelijking met traditioneel beton. Rond het gemaal wordt de weggegraven grond opnieuw gebruikt en zorgen flauwe taluds ervoor dat er geen walbeschoeiing nodig is.

Ook tijdens de bouw is de impact op het milieu minder dan bij traditionele bouw. Zo werkt de aannemer met elektrische kranen die minder CO2 uitstoten. Door de onderdelen prefab te plaatsen is de bouwtijd korter en daarmee de CO2 -uitstoot minder. 

Gemaal Kalverdijkje circulair schema

Gebruikte materialen gemaal Kalverdijkje. Klik op de afbeelding voor een vergroting